EN 1990 (Eurocode 0) - Yük Kombinasyonları Oluşturma

EN 1990 (Eurocode 0) Yük Kombinasyonları Oluşturma Programı, İnşaat Mühendisi Utku Çiçek tarafından geliştirilmiştir. Araç, ULS (Taşıma Gücü Sınır Durumu) ve SLS (Hizmet Verilebilirlik Sınır Durumu) yük kombinasyonlarını EN 1990:2023 standardına uygun şekilde otomatik olarak oluşturur. Cephe mühendisliği, doğrama ve genel yapı tasarımı projelerinde hızlı, güvenilir ve standartlara uygun sonuçlar sağlar.

Bu online hesaplama aracı ile ölü yük (G), rüzgâr yükü (W), kar yükü (S), kullanım yükleri (Q) ve deprem etkileri (Aₑ) için Eurocode’a göre kombinasyonlar kolayca elde edilebilir. Güvenli tasarım için sonuçların mühendislik doğrulaması zorunludur. Daha ayrıntılı bilgi ve profesyonel destek için cephe danışmanınızla iletişime geçin.

Yükler

Hesap Sonuçları — ULS

Hesap Sonuçları — SLS

Programın Çalışma Mantığı (BS EN 1990:2023 — STR)

1. Girdi Toplama
   • G (Ölü), Wₚ (Rüzgâr basınç), Wₛ (Rüzgâr emme), S (Kar), Q (Kullanım A–H), Aₑ (Deprem), A_d (Kaza Yükü) seçimleri checkbox ile alınır.
   • Q kategorisi (A–H) ve kar bölgesi (FI/IS/NO/SE, >1000 m, ≤1000 m) seçilir.
   • Yapı Sonuç Sınıfı seçilir ve k_F (CC3=1.10, CC2=1.00, CC1=0.90) değeri hesaplamaya dâhil edilir.
   • Doğrulama Durumu (VC)
     • VC1 — STR (Structural resistance)
       Ne zaman? Taşıyıcı elemanların/donanımların dayanımı kontrol edilir.
       Örnek yapılar/durumlar: Kiriş, kolon, çerçeve, çelik/alüminyum profiller; cephe düşey/yatay elemanları, ankraj ve bağlantılar.
     • VC2a / VC2b — EQU (Equilibrium)
       Ne zaman? Malzeme dayanımı değil, yapının genel dengesi (devrilme, kaldırma/uplift, kayma) kritikse.
       Farkı: VC2a (upper) kalıcı yükleri artırır; VC2b (lower) kalıcı yükleri 1.0 alır. İkisi de denenir, daha elverişsiz sonuç kullanılır.
       
     • VC3 — GEO (Geotechnical)
       Ne zaman? Sığ temeller ve ağırlık tipi istinat yapıları için zeminle etkileşim belirleyici ise (EN 1997’e göre).
       Örnekler: Radye/ayak temeller, gabion veya ağırlık duvarları; makine temeli, kule tabanları.
     • VC4 — GEO (Embedded/Deep)
       Ne zaman? Gömülü perde/ankrajlı sistemler ve enine yüklü kazıklar gibi derin kazı çözümlerinde (EN 1997).
       Örnekler: Diyafram/sheet-pile perdeler, ankrajlı iksa, rıhtım/perde duvar, yan yüklü kazıklar.
     SLS kombinasyonları VC’den bağımsızdır (8.29–8.32 değişmez).
2. Katsayıların Hazırlanması
   • ψ (Tablo A.1.7): Q(A–H) için kategoriye; W için ~0.6/0.2/0.0; S için bölgeye göre (FI/IS/NO/SE ve >1000 m: 0.7/0.5/0.2; ≤1000 m: 0.5/0.2/0.0).
   • γ (Tablo A.1.8) — VC seçimine bağlıdır:
     • VC1 (STR): γ_G=1.35·k_F, γ_Q=1.50·k_F.
     • VC2a (EQU–upper): γ_G=1.35·k_F, γ_Q=1.50·k_F.
     • VC2b (EQU–lower): γ_G=1.00, γ_Q=1.50·k_F (üst/altın en elverişlisi esas alınır).
     • VC3 (GEO): γ_G=1.00, γ_Q=1.30. (Zemin etkileri için tasarımda γ_E≈1.35; bilgi amaçlıdır.)
     • VC4 (GEO): γ_G=1.00, γ_Q,red≈1.11 (=1.50/1.35). (Tabloda “G_k is not factored”.)
   • ξ (8.13–8.14 “lower”): varsayılan ξ=0.85, program ξ·γ_G ≥ 1.0 şartını zorlar.
   • SLS kombinasyon katsayıları VC’den bağımsızdır (8.29–8.32 aynı kalır).
3. Değişkenler Listesinin Kurulması
   • Seçili her değişken aksiyon bir eleman olarak hazırlanır: sembol, γ_Q (VC’ye göre) ve ilgili ψ değerleri ile.
   • Wₚ ve Wₛ ayrı değişkenlerdir (işaret/senaryo ayrımı için ayrı kombinasyonlar oluşturulur).
   • Q elemanı etiket olarak Q_A, Q_B… şeklinde yazılır.
4. ULS Kombinasyonlarının Üretilmesi
   (8.12) Fundamental — her seçili değişken leading alınarak satır üretilir.

   Combination 1 — ULS (8.12): γG·G + γQ·Qlead + Σ(γQ·ψ0·Qeşlik)

   (8.13) Upper / Lower — iki ifade ayrı satırdır, mühendis en olumsuzunu seçer.

   2A — ULS (8.13 upper): γG·G + γQ·ψ0·Qlead + Σ(γQ·ψ0·Qeşlik)

   2B — ULS (8.13 lower): ξ·γG·G + γQ·Qlead + Σ(γQ·ψ0·Qeşlik)

   (8.14) Upper / Lower

   3A — ULS (8.14 upper): γG·G

   3B — ULS (8.14 lower): ξ·γG·G + γQ·Qlead + Σ(γQ·ψ0·Qeşlik)

   (8.15) Accidental ULS — γ uygulanmaz (kalıcı yükler 1.0·G)

   — ULS (8.15): 1.0·G + Ad + (ψ1 veya ψ2)·Qlead + Σ(ψ2·Qeşlik)

   (8.16) Seismic ULS

   4 — ULS (8.16): 1.0·G + AEd,ULS + Σ(ψ2·Q)

   Her leading değişken için ayrı satır yazılır; örn. Wₚ, Wₛ, S, Q_A seçiliyse 8.12/8.13/8.14/8.15 için dört farklı “leading” varyasyonu basılır.

5. SLS Kombinasyonlarının Üretilmesi
   (8.29) Characteristic

   1 — SLS (8.29): 1.0·G + 1.0·Qlead + Σ(ψ0·Qeşlik)

   (8.30) Frequent

   2 — SLS (8.30): 1.0·G + ψ1·Qlead + Σ(ψ2·Qeşlik)

   (8.31) Quasi-permanent

   3 — SLS (8.31): 1.0·G + Σ(ψ2·Q)

   (8.32) Seismic SLS

   4 — SLS (8.32): 1.0·G + AEd,SLS + Σ(ψ2·Q)

   Accidental için SLS kombinasyonu tanımlı değildir; SLS tabloları aynı kalır.

6. Yazdırma / Arayüz
   • Her kombinasyon satır olarak yazılır.
   • Semboller: Wₚ=rüzgâr basınç, Wₛ=rüzgâr emme, Q_A…Q_H=kullanım kategorileri, S=kar.
7. Buton Davranışları
   • Hesapla: Seçimleri okur → VC’ye göre γ/ψ hazırlar → ULS/SLS kombinasyonlarını üretir → sonuç tablolarını günceller.
   • Örnek: Tipik bir seçim seti yükler (örn. G + Wₛ) ve sonuçları gösterir.
   • Temizle: Tüm seçimleri ve sonuç tablolarını sıfırlar.
8. Notlar
   • k_F CC sınıfına göre hesaplanır; VC1/VC2’de γ’lara uygulanır, VC3/VC4’te tablo değerleri k_F çarpanı olmadan kullanılır.
   • 8.13/8.14 “lower” ifadelerinde ξ·γ_G ≥ 1.0 şartı zorlanır.
   • A_d (8.15) için γ uygulanmaz; 1.0·G + A_d + ψ ile kombine edilir. Depremde (8.16/8.32) A_Ed sembol olarak yazdırılır.